Aby wskazać ustawowe przesłanki rozwodu należy wyjść od zdefiniowania pojęcia „pożycia małżeńskiego”.
Najogólniej ujmując pożycie małżeńskie jest całokształtem okoliczności złożonym z trzech więzi między małżonkami tj. więzi psychicznej, fizycznej i gospodarczej.
Więź psychiczna oznacza m. in. miłość, zaufanie, wzajemną pomoc wierność i szacunek. Więź fizyczna oznacza współżycie fizycznego między małżonkami, a więź gospodarcza oznacza wspólne prowadzenie gospodarstwa domowego (wspólne zamieszkiwanie i wszystko co się z tym faktem wiąże) oraz współdziałanie dla dobra rodziny.
Rozwód jest trwałym i zupełnym rozkładem pożycia małżeńskiego co oznacza, że wszystkie trzy opisane powyżej więzi musza zostać zerwane.
Ustawodawca posłużył się dwoma pojęciami pozwalającymi na zbadanie owych przesłanek tj. trwałości i zupełności.
Oznaczają one, że wszystkie więzi muszą zostać zerwane w sposób definitywny a nie przemijający z czym wiąże się uzasadnione przekonanie, że nie zostaną one już odbudowane.
Tylko takie przekonanie Sądu przy braku wystąpienia przesłanek negatywnych może skutkować orzeczeniem rozwodu.
Pomimo zaistnienia trwałego i zupełnego rozkładu pożycia może się zdarzyć, że rozwód nie będzie prawnie dopuszczalny.
Taka sytuacja będzie miała miejsce w przypadku wytępiania tzw. przesłanek negatywnych rozwodu, z których wynika, że orzeczenie rozwodu jest niedopuszczalne jeżeli:
– wskutek rozwodu miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci,
– orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.
– orzeczenia rozwodu żąda małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia, chyba że:
– drugi małżonek wyrazi zgodę na rozwód,
– drugi małżonek odmawia zgody na rozwód, a odmowa ta w okolicznościach danej sprawy jest sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.
Powyższe okoliczności muszą zostać wnikliwe zbadane przez Sąd, co przy badaniu dobra małoletnich dzieci zazwyczaj wiąże się z zasięgnięciem opinii specjalistów, którzy poprzez zbadanie rodziny ustalą sytuację rodzinną, więzi dzieci z rodzicami, wpływ ewentualnego rozwodu na ich rozwój oraz wypowiedzą się, czy dobro dzieci jest zagrożone w przypadku orzeczenia rozwodu przez Sąd.
Reasumując należy wskazać, że wszystkie obowiązkiem Sądu jest bardzo wnikliwe zbadanie sytuacji faktycznej małżonków oraz ustalenie czy nie zachodzą przesłanki negatywne rozwodu a jeżeli ich brak to ustalenie czy aby na pewno wszystkie trzy więzi zostały zżerane w sposób zupełny i trwały.
Tylko taka kompleksowa ocena sytuacji faktycznej i prawnej pozwala na orzeczenie rozwodu.
Adwokat Paweł Zagajski