Podstawowe zasady związane z przyznawaniem świadczeń dla rodziców samotnie wychowujących dzieci nie zmieniły się.
Wysokość świadczenia na dziecko nadal wynosi 500 zł, świadczenie wypłacane jest do 18 roku życia dziecka, przy kryterium dochodowym na osobę w rodzinie 800 zł netto lub 1 200 zł netto – w rodzinie, w której wychowuje się dziecko niepełnosprawne. Świadczenie to jest nadal nieopodatkowanie. Wniosek można złożyć osobiście w gminie właściwej za względu na miejsce zamieszkania, online albo za pośrednictwem poczty.
Zmiana dotycząca dokumentów przedkładanych przez rodziców samotnie wychowujących dzieci nastąpiła od 1 sierpnia 2017 r., od kiedy to można składać wnioski o wsparcie rządowe na nowy okres rozliczeniowy w ramach programu „Rodzina 500 plus”. Aby otrzymać wsparcie wnioskodawca będzie musiał dołączyć do wniosku tytuł wykonawczy potwierdzający ustalenie świadczenia alimentacyjnego na dziecko od drugiego rodzica. Przez tytuł wykonawczy rozumie się: orzeczenie sądu opatrzone klauzulą wykonalności, odpis postanowienia sądu o zabezpieczeniu powództwa o alimenty, odpis protokołu zawierającego treść ugody sądowej lub zawartej przez mediatorem bądź też umowę o alimenty w formie aktu notarialnego, w której dłużnik poddaje się egzekucji po opatrzeniu przez sąd umowy w klauzulę wykonalności.
Wniosek nie zawierający tytułu wykonawczego ustalającego alimenty na dziecko zostanie przyjęty do rozpatrzenia, jednak organ wezwie wnioskodawcę do uzupełnienia w terminie 3 miesięcy pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpoznania.
Taki sam obowiązek obowiązuje osobę, która wychowuje dzieci z poprzedniego małżeństwa i jednocześnie jest w nowym związku. Natomiast, jeżeli wnioskodawca wychowuje wspólnie z partnerem chociaż jedno wspólne dziecko, nie musi ustalać alimentów na dziecko od drugiego z rodziców. Partner w takiej rodzinie traktowany jest jak współmałżonek.
Istnieją sytuacje, kiedy wymóg ustalenia alimentów od drugiego z rodziców nie ma zastosowania, a mianowicie;
– ustalenie alimentów jest niemożliwe z przyczyn obiektywnych – gdy jedno z rodziców nie żyje lub gdy ojciec dziecka jest nieznany (wówczas konieczne jest dołączenie do wniosku odpisu zupełnego aktu urodzenia);
– gdy sąd zobowiązał jednego z rodziców do ponoszenia całkowitych kosztów utrzymania dziecka;
– lub wówczas, gdy decyzją sądu dziecko przebywa pod naprzemienną opieką obojga rodziców (rozwiedzionych, w separacji) sprawowaną w porównywalnych, powtarzających się okresach.
Przedstawiona powyżej zmiana w przepisach ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowaniu dzieci ma na celu weryfikację deklaracji wnioskodawców dotyczących samotnego wychowywania dzieci.
Wniosek w formie – określonego przez właściwego ministra do spraw rodziny – formularza, zawiera podstawowe dane osobowe dotyczące wnioskodawcy i dzieci pozostających na utrzymaniu wnioskodawcy. Dane we wniosku składane są pod rygorem odpowiedzialności karnej.
Inne dokumenty konieczne dla określenia uprawnienia do przyznania świadczenia 500+ dołącza się odpowiednio w odniesieniu do konkretnego przypadku, a to mianowicie:
– zaświadczenia lub oświadczenia dokumentujące wysokość innych dochodów niż dochody podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach określonych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych dotyczące każdego członka rodziny;
– zaświadczenie naczelnika urzędu skarbowego, dotyczące członków rodziny rozliczających się na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne,
– zaświadczenia lub oświadczenia oraz dowody niezbędne do ustalenia prawa do świadczenia wychowawczego: a) zaświadczenie sądu opiekuńczego lub ośrodka adopcyjnego o prowadzonym postępowaniu sądowym w sprawie o przysposobienie dziecka, b) prawomocne orzeczenie sądu orzekające rozwód lub separację, c) orzeczenie sądu opiekuńczego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka, d) inne dokumenty potwierdzające spełnianie warunków do przyznania lub ustalenia wysokości świadczenia wychowawczego będącego przedmiotem wniosku.
radca prawny Małgorzata Żabińska