Podstawy odroczenia wykonania kary pozbawienia wolności
Sąd może Fakultatywnie odroczyć wykonanie kary pozbawienia wolności na okres do 6 miesięcy. Odroczenie to może być udzielone kilkakrotnie, jednakże łączny okres odroczenia nie może przekroczyć roku. Zgodnie z artykułem 151 k.k. w komentarzu do Kodeksu Karnego Wykonawczego, Z. Hołdy i K. Postulskiego: „(…)W piśmiennictwie (…) wśród okoliczności, które pociągnęłyby ‘zbyt ciężkie skutki dla skazanego’ wymienia się m. in. (…) zakończenie kuracji leczniczej; (…) chorobę skazanego, inną niż określona w art. 150 k.k.w.(…)” „(…) Okres odroczenia biegnie od dnia wydania postanowienia w tym przedmiocie, nie zaś od chwili jego uprawomocnienia się
Według przytoczonego art. 151 § 1 k.k.w. Sąd może odroczyć wykonanie kary pozbawienia wolności na okres do roku, jeżeli natychmiastowe wykonanie kary pociągnęłoby dla skazanego lub jego rodziny zbyt ciężkie skutki. Odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności może być zastosowane również, w stosunku do skazanej kobiety ciężarnej oraz osoby skazanej samotnie sprawującej opiekę nad dzieckiem sąd może odroczyć wykonanie kary na okres do 3 lat po urodzeniu dziecka.
- 2. Sąd może odroczyć wykonanie kary pozbawienia wolności w wymiarze do roku, jeżeli liczba osadzonych w zakładach karnych lub aresztach śledczych przekracza w skali kraju ogólną pojemność tych zakładów; odroczenia nie udziela się skazanym, którzy dopuścili się przestępstwa z zastosowaniem przemocy lub groźby jej użycia, skazanym określonym wart. 64recydywa podstawowa i wielokrotna § 1 lub 2 lub w art. 65 przestępstwo jako stałe źródło dochodu lub działanie w grupie lub w związku przestępczym Kodeksu karnego, a także skazanym za przestępstwa określone w art 197–203 Kodeksu karnego popełnione w związku z zaburzeniami preferencji seksualnych.
- 3. Odroczenie może być udzielone kilkakrotnie, jednak łączny okres odroczenia nie może przekroczyć okresów wskazanych w § 1; okres odroczenia biegnie od dnia wydania pierwszego postanowienia w tym przedmiocie.
4. Odraczając wykonanie kary pozbawienia wolności, sąd może zobowiązać skazanego do podjęcia starań o znalezienie pracy zarobkowej, zgłaszania się do wskazanej jednostki Policji w określonych odstępach czasu lub poddania się odpowiedniemu leczeniu lub rehabilitacji, oddziaływaniom terapeutycznym lub uczestnictwu w programach korekcyjno-edukacyjnych.
5. Wykonując orzeczenie o odroczeniu wykonania kary pozbawienia wolności w stosunku do skazanego, który został zobowiązany do wykonania obowiązków określonych w § 4, sąd stosuje odpowiednio art. 14wywiad środowiskowy o skazanym.
Sąd penitencjarny odracza obligatoryjnie wykonanie kary pozbawienia wolności w wypadku: choroby psychicznej lub innej ciężkiej choroby uniemożliwiającej wykonywanie tej kary. Za ciężka chorobę, uniemożliwiającą wykonanie kary uznaje się taki stan skazanego, w którym umieszczenie go w zakładzie karnym może: zagrażać życiu lub spowodować dla jego zdrowia poważne niebezpieczeństwo, podstawa prawna: art. 150 k.k.w. Analizując powyższy przepis należy mieć na uwadze, „(…) Nie czas trwania choroby, ale ostrość przebiegu procesów patologicznych, prowadzących do poważnych zmian czynnościowych i organicznych ustroju (…).” „(…) Według wyroków SN z dnia 30.08.1976r., II KR 167/76 i z dnia 15.09.1983r., II KR 191/83 chodzi zatem o taki stan, w którym następuje poważne zaburzenie podstawowych czynności układów narządów (ośrodkowego układu nerwowego, układu oddechowego lub układu krążenia), z którego powodu w każdej chwili można spodziewać się zahamowania lub ustania czynności tych narządów, a zatem zgonu (…)”. Postanowienie SN z 21.02.1995r., WZ 35/95 podtrzymuje iż „(…) Charakter choroby lub rozmiar doznanego uszkodzenia ciała są tego rodzaju, że – z uwagi na brak odpowiedniej interwencji medycznej w warunkach pozbawienia wolności lub co najmniej znacznego utrudnienia w aplikowaniu zaleconego sposobu leczenia – osiągnięcie rezultatów zapewniających uniknięcia zagrożenia życia lub spowodowania dla zdrowia skazanego poważnego niebezpieczeństwa nie jest możliwe (…).”Komentarz do Kodeksu Karnego Wykonawczego, Z. Hołdy i K. Postulskiego wskazuje iż: „(…) W przypadku lekkich anomalii psychicznych nie ma przeszkód, aby sprawca odbywał wymierzoną mu karę pozbawienia wolności (…).”Odroczenie trwa do czasu ustania przeszkody. Należy to „(…) utożsamiać nie z wyzdrowieniem (ustaniem choroby), ale ze złagodzeniem ostrości jej objawów i przebiegu, do stanu, który nie uzasadnia już uznawania tej choroby za ciężką (…).” „(…) Sąd powinien wskazać termin, do którego to odroczenie następuje (…) Jeżeli po upływnie okresu odroczenia (…) kolejne orzeczenie lekarskie nadal będzie stwierdzało istnienie u skazanego ciężkiej choroby uniemożliwiającej wykonanie kary, nastąpi odroczenie jej wykonania na dalszy, określony okres lub zawieszenie postępowania wykonawczego (…)”.
radca prawny Przemysław Szpik